1. Một số khái niệm

Giới là khái niệm về mối quan hệ xã hội - văn hóa giữa nam giới và nữ giới. Giới là nói đến mối quan hệ giữa nam và nữ giới ở phương diện sinh học - văn hóa, xã hội. Giới là một cách để xã hội chia con người thành các phạm trù, các loại, và chỉ định cho mỗi loại một kiểu hành vi riêng, những trách nhiệm và quyền lợi riêng.

Phạm trù “giới” chỉ đặc điểm, vị trí, vai trò của nam và nữ trong tất cả các mối quan hệ xã hội. Các đặc điểm giới là các đặc điểm xã hội của nữ và nam, do đó, chúng có thể thay đổi dưới tác động của các yếu tố xã hội. Ví dụ, ở nơi này phụ nữ có đặc điểm là phụ thuộc vào nam giới về mặt kinh tế và chỉ là người thực hiện các quyết định do nam giới đưa ra, nhưng ở nơi khác phụ nữ là người quyết định cùng với nam giới các vấn đề của cuộc sống; ở nơi này phần lớn phụ nữ có thể làm ruộng, trồng trọt, nhưng ở nơi khác phần lớn nam giới làm những việc này.

Giới tính chỉ các đặc điểm sinh học của nam, nữ. Các đặc điểm giới tính chủ yếu gắn với quá trình tái sản xuất ra con người, mà trực tiếp nhất là các đặc điểm của hệ thống sinh sản của nam và nữ. Các đặc điểm giới tính, tức là đặc điểm sinh học của nữ và nam khó thay đổi do chúng là sản phẩm của quá trình di truyền, tiến hoá sinh học rất lâu dài. Ví dụ, ở khắp nơi trên thế giới từ xưa đến nay phụ nữ đều có khả năng sinh con và nuôi con bằng sữa mẹ, còn nam giới đều có thể làm thụ thai.

Bình đẳng giới là sự ngang bằng giữa nam giới và nữ giới trong các quan hệ và hoạt động xã hội. Bình đẳng giới được hiểu là bằng nhau, ngang nhau và như nhau trên các phương diện cơ bản như: quyền con người; quyền công dân tiêu chuẩn công chức; cơ hội; sân chơi bình đẳng giữa các đối tác (nam và nữ)...

Bất bình đẳng giới là sự khác biệt giới hay khoảng cách giới gây thiệt hại hay cản trở sự tiến bộ của nữ hoặc nam.

Công bằng giới là sự không thiên vị trong cách ứng xử đối với phụ nữ và nam giới. Ví dụ, công bằng giới trong phân bổ các nguồn lực và cơ hội cho phụ nữ và nam giới. Một trong những biểu hiện quan trọng của công bằng giới là công bằng về mặt pháp lý, như việc thiết lập sự công bằng của nữ và nam trong việc cùng được thừa nhận và cùng được ghi tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Công bằng giới không phải là sự đối xử cào bằng, mù giới mà trong một số trường hợp cần phải đối xử một cách khác nhau do phải tính đến những khác biệt giới để đạt được sự bình đẳng giới. Đó là những trường hợp phải sử dụng các biện pháp đặc biệt tạm thời để hạn chế sự bất bình đẳng giới.

Trên đây là trích dẫn của tài liệu, để xem toàn văn tài liệu xin quý vị tải xuống tệp đính kèm.