Trong những năm gần đây, hiện tượng nóng lên toàn cầu thực sự là vấn đề đáng lo ngại. Tác động tiêu cực đến môi trường từ hoạt động của con người trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực xây dựng và bất động sản ngày càng gia tăng. Mỗi quốc gia đều có chiến lược riêng để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Tiêu chuẩn công trình xanh nhằm mục đích giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và đảm bảo sức khỏe cho cư dân. Trong chuyên đề này tập trung giới thiệu vào tổng quan về Hành trình Xanh của Singapore, Kế hoạch tổng thể và Quá trình thực hiện. Cuối cùng, hai dự án đặc biệt được chọn để giới thiệu như những dự án điển hình, trong đó SDE4 là tòa nhà cân bằng năng lượng đầu tiên và Surbano Jurong Campus là tòa nhà sử dụng năng lượng siêu thấp lớn nhất tại Singapore.

1. Hành trình xanh và Kế hoạch tổng thể của Singapore

Sự khởi đầu của hành trình xây dựng xanh của Singapore vào năm 2005, ban đầu được đánh dấu bằng các tiêu chí tự nguyện, dần dần phát triển thành một khuôn khổ quy định và có cấu trúc chặt chẽ hơn vào năm 2008. Mặc dù sự tham gia có phần hạn chế trong giai đoạn đầu, việc ban hành luật năm 2008 đã mang lại một bước ngoặt quan trọng, thúc đẩy gia tăng sự tham gia vào lĩnh vực này. Tuy nhiên, việc triển khai ban đầu các biện pháp quản lý đã đặt ra những thách thức cho ngành, đặc biệt là về phát triển năng lực. Theo thời gian, khi ngành này trưởng thành và thích nghi, người ta đã nhận thấy những cải thiện đáng kể. Việc công bố các tiêu chí xây dựng hiện tại vào năm 2009 càng nhấn mạnh thêm cam kết của Singapore về tính bền vững, tiếp theo là các cập nhật và cải tiến pháp lý sau một vài năm. Đỉnh cao của những nỗ lực này là việc triển khai Kế hoạch tổng thể xanh của Singapore vào năm 2021, báo hiệu một chiến lược toàn diện nhằm thúc đẩy tính bền vững trên nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả môi trường xây dựng, trong đó Kế hoạch xây dựng xanh đóng vai trò là thành phần then chốt của sáng kiến tổng thể này.

Kế hoạch tổng thể Công trình Xanh Singapore (SGBMP) sẵn sàng đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện nguyện vọng bền vững và nghĩa vụ quốc tế của Singapore. Trọng tâm của chương trình nghị sự bền vững của Singapore là Kế hoạch Xanh hóa Singapore 2030, bao gồm nhiều trụ cột khác nhau như: “Cơ sở hạ tầng và Tòa nhà Xanh hơn” theo sáng kiến “Tái thiết lập Năng lượng”. Ngoài ra, Singapore đã cam kết tăng cường đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) vào năm 2030, nhằm mục đích giới hạn mức phát thải cao nhất ở mức 65 MtCO2e. Phù hợp với các mục tiêu dài hạn, Singapore cũng đã thiết lập Chiến lược phát triển phát thải thấp (LEDS), nhằm giảm một nửa lượng phát thải từ mức cao nhất xuống còn 33 MtCO2e vào năm 2050, cuối cùng phấn đấu đạt mức phát thải ròng bằng 0 sau năm 2050. Do các tòa nhà đóng góp khoảng 20% lượng khí thải carbon của Singapore, vai trò của các tòa nhà xanh trong việc tạo điều kiện cho quá trình chuyển đổi hướng tới một tương lai ít carbon và thích ứng với khí hậu là rất quan trọng. Do đó, việc thực hiện SGBMP là công cụ thúc đẩy chương trình nghị sự bền vững của Singapore, hỗ trợ giảm lượng khí thải carbon từ môi trường xây dựng và góp phần đáng kể vào việc đạt được các mục tiêu khí hậu quốc gia và quốc tế.

SGBMP sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc đạt được môi trường xây dựng bền vững và ít carbon nhằm hỗ trợ Kế hoạch xanh hóa Singapore 2030, một phong trào bền vững quốc gia nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Kế hoạch Xanh hóa Singapore 2030 bao gồm một số yếu tố hỗ trợ chính như:

- Thành phố Thiên nhiên;

- Lối sống bền vững;

- Thiết lập lại năng lượng;

- Kinh tế Xanh;

- Tương lai thích ứng[1].

Trong đó, sáng kiến "Thành phố Thiên nhiên" nhằm mục đích tạo ra một môi trường sống xanh, đáng sống và bền vững cho tất cả người dân Singapore bằng cách mở rộng không gian xanh, trồng một triệu cây xanh trên khắp hòn đảo và xây dựng thêm nhiều công viên trong khoảng cách đi bộ đến các khu dân cư để thiết lập các bể chứa carbon. Sáng kiến "Sống bền vững" nhằm mục đích khuyến khích ưu tiên giảm khí thải thông qua việc sử dụng xe điện, sử dụng tài nguyên hiệu quả và thúc đẩy lối sống ít carbon. Sáng kiến "Thiết lập lại năng lượng" tập trung vào việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch hơn và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng để giảm lượng khí thải carbon. Sáng kiến "Kinh tế Xanh" nhằm mục đích thúc đẩy việc tạo ra các ngành công nghiệp mới và chuyển đổi các ngành hiện có để đảm bảo tính bền vững trở thành lợi thế cạnh tranh cho các cá nhân và doanh nghiệp, bất chấp những thách thức và chi phí ban đầu tiềm ẩn. Sáng kiến "Tương lai thích ứng" thừa nhận tính dễ bị tổn thương của Singapore trước các tác động của biến đổi khí hậu như mực nước biển dâng và đảo nhiệt đô thị, nhấn mạnh tầm quan trọng của các chiến lược tăng cường an ninh nước và lương thực.

2. Kế hoạch tổng thể Công trình Xanh Singapore

Kế hoạch tổng thể Công trình Xanh của Singapore (SGBMP) đặt ra tầm nhìn táo bạo về việc hợp tác xây dựng một tương lai bền vững - “Lĩnh vực Môi trường Xây dựng xanh hàng đầu nhằm giảm thiểu biến đổi khí hậu và cung cấp Môi trường Xây dựng lành mạnh, đáng sống và bền vững cho tất cả mọi người”. Mục tiêu bao trùm được gói gọn trong khẩu hiệu “80-80-80 vào năm 2030”, thể hiện ba kết quả chính cần đạt được vào năm mục tiêu[2].

Thứ nhất, để đạt được mục tiêu 80% tòa nhà xanh vào năm 2030, Singapore sẽ đẩy mạnh tốc độ xanh hóa các tòa nhà và nâng cao tiêu chuẩn bền vững của các tòa nhà.

Thứ hai, từ năm 2030, 80% các dự án phát triển mới sẽ là các tòa nhà mới sử dụng năng lượng siêu thấp (SLE). Vì mục tiêu đó từ năm 2030, phần lớn sự phát triển mới sẽ đạt được các tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng SLE hiện nay.

Thứ ba, để đạt được mục tiêu cải thiện 80% Hiệu suất Năng lượng (EE) (từ mức năm 2005) vào năm 2030, Singapore sẽ vượt qua các ranh giới về hiệu quả năng lượng cho các tòa nhà xanh tốt nhất thông qua nghiên cứu, đổi mới và triển khai. Tính đến cuối năm 2022, Singapore đã đạt được tiến bộ đáng kể khi phủ xanh 55% tất cả các tòa nhà, bao gồm cả các công trình hiện có. Thành tựu này nhấn mạnh cam kết của quốc gia trong việc thúc đẩy tính bền vững trong môi trường xây dựng. Các biện pháp nhằm đạt được 3 kết quả chính của SGBMP, đảm bảo đạt được các mục tiêu của Singapore, những thay đổi về chính sách và quy định là bắt buộc.

Thứ nhất, về mặt quy định, những bước tiến đáng kể đã được thực hiện vào năm 2021 với việc xem xét lại toàn diện các tiêu chí về công trình xanh. Cải tiến này bao gồm việc đưa ra các loại tiêu chí mới cho SLE và các tòa nhà không sử dụng năng lượng. Việc phát triển các tiêu chí này bao gồm việc tham vấn rộng rãi với các bên liên quan trong ngành, với Ar. Owen Wee đang giữ chức vụ chủ tịch ủy ban liên quan đến việc cộng tác với Cơ quan Quản lý Xây dựng (BCA) của Singapore. Trong tương lai, BCA sẽ tiếp tục nâng cao các tiêu chuẩn bền vững thông qua việc sửa đổi chứng nhận Green Mark. Ngoài ra, khu vực công Singapore đã có lập trường chủ động trong việc lồng ghép các tòa nhà SLE. Điều này đòi hỏi tất cả các tòa nhà công cộng phải cam kết đáp ứng các tiêu chuẩn hoạt động của SLE, ngay cả trước năm mục tiêu là 2030. Nỗ lực phối hợp này của khu vực công thể hiện cam kết dẫn đầu và đẩy nhanh việc áp dụng các biện pháp xây dựng bền vững trên toàn quốc (Hình 2)

Hình 2. Các biện pháp đạt được 3 kết quả chính của SGBMP (nguồn: SGBC)

Các sáng kiến minh bạch dữ liệu đã được triển khai bắt đầu từ nửa cuối năm 2021, theo đó dữ liệu hiệu suất năng lượng của tất cả các tòa nhà thương mại sẽ được công bố hàng năm trong một bản tóm tắt chuyên dụng. Ấn phẩm này nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho chủ sở hữu tòa nhà so sánh hiệu suất năng lượng của họ với các tiêu chuẩn của ngành, từ đó xác định các lĩnh vực cần cải thiện. Nếu chủ sở hữu tòa nhà cần hỗ trợ, BCA sẵn sàng hỗ trợ. BCA đóng vai trò là cầu nối, kết nối chủ sở hữu tòa nhà với các cơ quan hữu quan, nguồn tài chính, nhà tư vấn và nhà cung cấp để tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng các biện pháp SLE. Ngoài ra, theo chương trình Cụm Đổi mới Công trình Xanh (GBIC), hỗ trợ tài chính sẽ được cung cấp cho các đơn vị đủ điều kiện. Đáng chú ý, những nỗ lực tăng cường và mở rộng các lựa chọn tài chính xanh trong lĩnh vực tài chính ngân hàng là công cụ hỗ trợ các sáng kiến phát triển bền vững trong môi trường xây dựng.

Việc tích hợp các biện pháp minh bạch dữ liệu và can thiệp chính sách này không chỉ nâng cao hiệu quả của SGBMP mà còn mở rộng ảnh hưởng của nó ra ngoài lĩnh vực xây dựng, thâm nhập vào lĩnh vực tài chính để thúc đẩy các hoạt động bền vững trên quy mô rộng hơn. Để đảm bảo tương lai và nâng cao chất lượng xây dựng tòa nhà, một sáng kiến quan trọng đã được thực hiện nhằm đảm bảo rằng 80% tòa nhà (theo Tổng diện tích sàn) đáp ứng các tiêu chuẩn xanh. Điều này đòi hỏi phải nâng cao các yêu cầu về hiệu quả 6 năng lượng tối thiểu cho các tòa nhà vào năm 2021. Định nghĩa về đường cơ sở và tiêu chí để đạt được các xếp hạng hiệu quả năng lượng khác nhau trong các tiêu chuẩn mới nhất sẽ được trình bày ngắn gọn để làm rõ. Để đẩy nhanh quá trình phủ xanh các tòa nhà ở Singapore, thêm một sáng kiến quan trọng đã được đưa ra nhằm đảm bảo 80% tòa nhà (tính theo Tổng diện tích sàn) đáp ứng các tiêu chuẩn xanh. Là một phần của nỗ lực này, dữ liệu hiệu suất năng lượng của tòa nhà sẽ được cung cấp công khai, bắt đầu từ các tòa nhà thương mại vào nửa cuối năm 2021. BCA đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao dần tính minh bạch về hiệu suất năng lượng của tòa nhà cho công chúng. Sáng kiến này cho phép chủ sở hữu tòa nhà đánh giá hiệu quả hoạt động của tòa nhà, nâng cao nhận thức và trách nhiệm giải trình cao hơn trong việc theo đuổi các hoạt động xây dựng bền vững.

(Tiêu chuẩn EE hiện nay)                   (Nâng cao tiêu chuẩn EE tối thiểu lên 50% và 40%)

Hình 3. Hiệu quả năng lượng tối thiểu yêu cầu cao hơn đối với các tòa nhà mới và hiện hữu (đang được cải tạo lớn)[3] (nguồn: [4])

Vào năm 2013, một quy định đã được ban hành yêu cầu tất cả chủ sở hữu tòa nhà phải gửi dữ liệu hiệu suất năng lượng của tòa nhà. Sau đó, Báo cáo tiêu chuẩn năng lượng tòa nhà hàng năm đã được công bố để cung cấp cho các bên liên quan những hiểu biết sâu sắc về xu hướng sử dụng năng lượng hiệu quả trong tòa nhà. Đến năm 2017, chủ sở hữu tòa nhà có quyền lựa chọn tự nguyện tiết lộ dữ liệu năng lượng của tòa nhà cho công chúng. Sáng kiến công bố thông tin tự nguyện này nhằm mục đích nâng cao tính minh bạch và khuyến khích trách nhiệm giải trình cao hơn của các chủ sở hữu tòa nhà.

Vào năm 2020, một thông tư đã được ban hành để thông báo cho chủ sở hữu tòa nhà rằng dữ liệu được gửi từ năm 2020 trở đi sẽ được công bố vào năm tiếp theo, thúc đẩy hơn nữa các biện pháp minh bạch. Dựa trên những nỗ lực này, vào năm 2021, người ta đã quyết định tất cả các tòa nhà phải công bố dữ liệu, bắt đầu từ các tòa nhà thương mại. Các tòa nhà thương mại bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau như văn phòng, khách sạn, bán lẻ và các khu phát triển hỗn hợp. Việc công bố dữ liệu hiệu suất năng lượng của tòa nhà sẽ được cung cấp trên data.gov.sg và cổng thông tin Hệ thống nộp năng lượng tòa nhà. Ấn phẩm hàng năm này đóng vai trò là nguồn tài nguyên quý giá cho chủ sở hữu tòa nhà, cho phép họ so sánh hiệu suất của các tòa nhà của họ với các tòa nhà tương tự, từ đó thúc đẩy văn hóa cải tiến liên tục về hiệu quả năng lượng trong môi trường xây dựng.

3. Các bước thực hiện - Thu hút ngành BCA và Hội đồng Công trình Xanh

Singapore (SGBC) thu hút các bên liên quan nhằm nâng cao nhận thức về nguyện vọng cho vòng tiếp theo và hợp tác với ngành ở phạm vi rộng hơn để cùng đưa ra các kết quả và sáng kiến quan trọng cho SGBMP. Những nỗ lực tương tác sau khi ra mắt của SGBM được thể hiện trong Hình 4 và Hình 5. BCA và SGBC đã thu hút hơn 5.000 bên liên quan để cùng tạo ra tầm nhìn và khát vọng chung cho chặng tiếp theo trong hành trình xây dựng xanh của chúng tôi.

Hình 4: Những nỗ lực tương tác trước khi ra mắt SGBMP

Hình 5: Những nỗ lực tương tác trước khi ra mắt SGBMP

Với sự tham gia của 80 bên liên quan trong lĩnh vực Môi trường Xây dựng, ủy ban công tác SGBMP đã xây dựng các sáng kiến sử dụng cách tiếp cận Liên minh Hành động. Hơn 5.000 bên liên quan đã tham gia vào nhiều sáng kiến khác nhau, trong đó 92% thừa nhận sự cần thiết phải tăng cường nỗ lực xây dựng các công trình xanh để chống lại biến đổi khí hậu. Ngoài ra, 94% ủng hộ các biện pháp tức thời hơn trong vòng 5-10 năm tới để đảm bảo tất cả các tòa nhà mới đáp ứng các tiêu chuẩn năng lượng siêu thấp. Hơn nữa, 66% nhấn mạnh tầm quan trọng của hành động cá nhân, chẳng hạn như lựa chọn công trình xanh để ở hoặc làm việc và ủng hộ lợi ích của chúng trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu[4].

Những phát hiện này thể hiện cam kết chung về tính bền vững trong môi trường xây dựng. Trong những năm gần đây, các tòa nhà Green Mark ngày càng hướng tới và đạt được các tiêu chuẩn nâng cao về hiệu quả năng lượng, phản ánh sự chú trọng ngày càng tăng về tính bền vững trong ngành.

Trong 5 năm qua, ngành này đã có xu hướng đáng chú ý là hướng tới và đạt được các tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng cao hơn trên nhiều loại hình tòa nhà khác nhau. Cụ thể, vào năm 2020, số lượng dự án Green Mark Platinum hàng năm đã tăng gấp đôi so với 5 năm trước. Hơn nữa, các tòa nhà Green Mark chứng tỏ mức tiết kiệm ròng tích cực trong suốt vòng đời của chúng, với các tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng cao hơn mang lại lợi ích lớn hơn so với thời điểm cơ sở năm 2005. Do đó, tồn tại một trường hợp kinh doanh hấp dẫn để các nhà phát triển mong muốn đạt được tiêu chuẩn cao hơn trong các dự án xây dựng của họ, được thúc đẩy bởi tiềm năng nâng cao lợi nhuận tài chính và tính bền vững lâu dài. Để đạt được mức cải thiện 80% về hiệu quả năng lượng và hướng tới các công trình xanh tốt nhất, nỗ lực tập trung vào Nghiên cứu và Đổi mới là điều tối quan trọng để mở đường cho một môi trường xây dựng ít carbon. Điều này đòi hỏi phải phát triển các giải pháp công nghệ thông qua các sáng kiến Nghiên cứu và Phát triển. Một sáng kiến như vậy là GBIC, đóng vai trò là chương trình một cửa để điều phối các nỗ lực Nghiên cứu và Phát triển nhằm cải thiện hiệu quả năng lượng của các tòa nhà.

Tính đến tháng 6 năm 2020, các tòa nhà hạng tốt nhất đã chứng minh sự cải thiện hiệu quả năng lượng trên 65% so với mức năm 2005. Nhìn về phía trước, có cam kết tăng cường hỗ trợ tài trợ cho chương trình GBIC nhằm thúc đẩy đổi mới, phát triển và triển khai các công nghệ chính cần thiết cho các tòa nhà SLE. Để đạt được mức cải thiện 80% về hiệu quả năng lượng và hỗ trợ phát triển các tòa nhà SLE, cần tập trung vào việc tăng cường chương trình GBIC. Sáng kiến này nhằm mục đích phát triển các giải pháp công nghệ tiên tiến và tiết kiệm chi phí phù hợp với nhu cầu của các tòa nhà SLE.

Ngoài ra, việc thành lập SLEB Smart Hub tạo điều kiện phát triển các giải pháp đổi mới bằng cách cung cấp cho các bên liên quan trong ngành quyền truy cập vào các nền tảng chia sẻ kiến thức. Thông qua Smart Hub, các bên liên quan có thể chia sẻ công nghệ của họ thông qua thư viện trực tuyến, lấy ý tưởng và ước tính chi phí cho việc cải tiến hiệu quả năng lượng và so sánh các tòa nhà của họ với các cấu trúc tương tự. Những sáng kiến này góp phần chung vào việc nâng cao các tiêu chuẩn tiết kiệm năng lượng và thúc đẩy các hoạt động xây dựng bền vững trong ngành[5].

4. Kết quả năm 2009, Singapore đạt được tòa nhà đầu tiên - Đại học Quốc gia Singapore (NUS)

Thiết kế và Kỹ thuật Bền vững (SDE4) - với mức tiết kiệm năng lượng đáng chú ý là 50%. Những cột mốc quan trọng này phản ánh cam kết của Singapore trong việc thúc đẩy các hoạt động xây dựng xanh. Trái ngược với kiến trúc bền vững thông thường, đặc trưng bởi các tòa nhà hình vuông với cửa sổ tối thiểu, tòa nhà được thiết kế và xây dựng khác biệt.

Sự đổi mới này là do các sáng kiến bền vững cấp quốc gia nhằm khuyến khích các công ty đầu tư nhiều hơn vào các hoạt động bền vững. Ngôi trường này là hình mẫu về tính năng không năng lượng và sức khỏe, nhận được nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế. Sự hợp tác giữa NUS và các bên liên quan như tư vấn thiết kế, chuyên gia về khí hậu và nhà thầu chính Kajima, đặc biệt quan trọng. Mỗi bên đều có đóng góp đáng kể, đặc biệt là Kajima, người thực hiện các kỹ thuật xây dựng sáng tạo nhằm nâng cao hiệu quả và giảm thiểu lượng khí thải carbon. Nỗ lực hợp tác này phản ánh cách tiếp cận toàn diện đối với thiết kế bền vững.

Surbana Jurong Campus nổi bật là một ví dụ đáng chú ý, với diện tích rộng 65.000m2 và nổi bật là tòa nhà sử dụng năng lượng siêu thấp lớn nhất ở Singapore. Cơ sở Surbana Jurong nằm trong Khu Đổi mới Jurong và có thể chứa hơn 4.000 nhân viên. Được thiết kế bởi kiến trúc sư Moshe Safdie, công trình là sự kết hợp giữa cấu trúc đô thị với cảnh quan thiên nhiên, phản ánh nét đặc trưng của thành phố vườn của Singapore. Cơ sở Surbana Jurong áp dụng các chiến lược đổi mới để phát triển bền vững: sân hiên tự che nắng giúp giảm 36% bức xạ mặt trời, phân phối không khí dưới sàn giúp giảm 16% năng lượng làm mát và các thiết bị IoT tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng, tiết kiệm 41%. Cơ sở này tiết kiệm 4,4 triệu kWh/năm và tránh được 1.785 tấn khí thải CO2 hàng năm. Mái nhà năng lượng mặt trời cung cấp 389 MWh/năm, cung cấp năng lượng cho 120 căn hộ HDB.

Tài liệu tham khảo

1. BCA and the Singapore Green Building Council (2020), Towards A Greener Tomorrow

2. National Climate Change Secretariat (2021), Singapore's Emissions Profile

3. Singapore Green Plan 2030. Website: https://www.greenplan.gov.sg/

4. BCA and the Singapore Green Building Council (2022), Singapore Green Building Masterplan 2021 (Updated in July 2022) 11

5. BCA and the Singapore Green Building Council (2021), Singapore green building masterplan public engagement report

6. The Building and Construction Authority Singapore (2018), Super low energy building technology roadmap

7. Website: https://cde.nus.edu.sg/arch/facilities/net-zero-energy-building-sde-4/

8. Website: https://www.safdiearchitects.com/projects/surbana-jurong-campus

[1] Singapore Green Plan 2030. Website: https://www.greenplan.gov.sg/

[2] BCA and the Singapore Green Building Council (2022), Singapore Green Building Masterplan 2021 (Updated in July 2022).

[3] BCA and the Singapore Green Building Council (2022), Singapore Green Building Masterplan 2021 (Updated in July 2022)

[4] BCA and the Singapore Green Building Council (2021), Singapore green building masterplan public engagement report.

[5] The Building and Construction Authority Singapore (2018), Super low energy building technology roadmap.