Thị trường bất động sản là một trong những thị trường có vị trí và vai trò quan trọng đối với nền kinh tế quốc dân, có quan hệ trực tiếp với các thị trường tài chính tiền tệ, thị trường xây dựng, thị trường vật liệu xây dựng, thị trường lao động... Phát triển ổn định, lành mạnh, có hiệu quả thị trường bất động sản sẽ tạo ra một khối lượng lớn cơ sở vật chất cho xã hội, giúp cho các ngành sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phát triển và nâng cao điều kiện sống cho các tầng lớp nhân dân, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và quá trình xây dựng, phát triển đô thị và nông thôn bền vững.

     Để có cơ sở pháp lý điều chỉnh các vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản, cùng với pháp luật về đầu tư xây dựng, về đất đai, về nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản đã được Quốc hội thông qua ngày 29/6/2006. Sau hơn 07 năm triển khai thi hành Luật Kinh doanh bất động sản 2006 và các văn bản hướng dẫn thi hành, bên cạnh những đóng góp tích cực, đã phát sinh một số bất cập trong quy định của Luật cần được sửa đổi, bổ sung nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật và phù hợp với yêu cầu thực tiễn.Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) đã đượctrình Quốc hội cho ý kiến và thông qua vào năm 2014.

     Trong bối cảnh đó, tài liệu này tổng hợp tình hình xây dựng và thi hành pháp luật về kinh doanh bất động sản để có cơ sở đánh giá.Đặc biệt, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 sau hơn 07 năm triển khai thực hiện đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, đồng thời bộc lộ một số tồn tại và bất cập v.v.. làm hạn chế sự phát triển của thị trường bất động sản cũng như gây khó khăn, vướng mắc cho các nhà đầu tư, người dân và cơ quan quản lý nhà nước các cấp trong quá trình triển khai và thực thi pháp luật.

     I. CÔNG TÁC XÂY DỰNG CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH

     1. Mặt được

     1.1. Ban hành văn bản QPPL và các cơ chế, chính sách

     Hệ thống quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động của thị trường bất động sản đã và đang dần được hoàn thiện (Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Kinh doanh bất động sản và các Nghị định hướng dẫn thi hành), đã tạo ra được một hệ thống pháp luật đầy đủ để thị trường bất động sản phát triển ngày một bền vững và hiệu quả, môi trường đầu tư ngày càng thông thoáng và thuận lợi cho cả các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Đặc biệt, Luật Kinh doanh bất động sản 2006 đã định hướng, tạo hành lang pháp lý cho các cơ quan quản lý nhà nước từng bước quản lý hiệu quả, đưa hoạt động của thị trường bất động sản đi vào nề nếp, ngày càng minh bạch, công khai.

     Để triển khai hướng dẫn Luật Kinh doanh bất động sản 2006, Chính phủ đã ban hành 05 Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Kinh doanh bất động sản. Ngoài ra, Chính phủ cũng đã ban hành nhiều Nghị định có điều chỉnh các vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản như các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2003, Luật Xây dựng 2003, Luật Nhà ở 2005, Luật Doanh nghiệp 2005, Luật Đầu tư 2005 v.v..Chính phủ cũng đã ban hành 05 Nghị quyết nhằm thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 03 Chỉ thị và 02 Quyết định chỉ đạo, đôn đốc các Bộ ngành, địa phương triển khai thi hành Luật Kinh doanh bất động sản; khắc phục những bất cập của thị trường bất động sản. Bộ Xây dựng, Bộ Tư pháp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các Bộ, ngành có liên quan đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai Luật Kinh doanh bất động sản. Trong đó, Bộ Xây dựng đã ban hành 09 Thông tư và 01 Quyết định. Đặc biệt trong năm 2013, để tháo gỡ những khó khăn, giảm tồn kho của thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng đã phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan tập trung ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện các giải pháp quy định tại Nghị quyết số 02/NQ-CP của Chính phủ. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng đã ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy định cụ thể để thực hiện Luật Kinh doanh bất động sản và các văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan Trung ương ban hành.

     Nhìn chung, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Kinh doanh bất động sản đã được ban hành kịp thời tạo hành lang pháp lý khá hoàn chỉnh, cơ bản phù hợp với thực tế, đáp ứng được yêu cầu công tác quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh bất động sản thời gian qua. Đặc biệt là, những chính sách gần đây của Nhà nước đối với nhà ở và thị trường bất động sản đã đạt được nhiều mục tiêu như: giảm hàng tồn kho bất động sản, thực hiện được mục tiêu của Chiến lược quốc gia về nhà ở, từng bước khắc phục lệch pha cung-cầu, phát triển ổn định thị trường, góp phần khôi phục kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội.

     1.2. Rà soát thủ tục hành chính

     Trong quá trình triển khai thực hiện Luật Kinh doanh bất động sản, Bộ Xây dựng đã chủ trì thực hiện rà soát và đơn giản hóa các thủ tục hành chính có liên quan đến kinh doanh bất động sản, cụ thể như sau:

- Thủ tục cấp chứng chỉ môi giới, định giá bất động sản;

- Thủ tục cấp lại chứng chỉ môi giới, định giá bất động sản;

- Thủ tục công nhận cơ sở đủ điều kiện đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về môi giới, định giá bất động sản và quản lý, điều hành sàn giao dịch bất động sản;

- Thủ tục thông báo về hoạt động của sàn lên Website Mạng các sàn giao dịch bất động sản Việt Nam

- Thủ tục chuyển nhượng toàn bộ dự án khu đô thị mới, dự án khu nhà ở, dự án hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp.

     1.3.Tyên truyền, phổ biến pháp luật về kinh doanh bất động sản

    Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về kinh doanh bất động sản được thực hiện qua nhiều hình thức như thông qua các hội nghị tuyên truyền, tập huấn tại các tỉnh, các sở, ngành, quận, huyện; tổ chức tập huấn, biên soạn và phát hành tài liệu tuyên truyền, thông qua các hội thi, hội thảo pháp luật, thông qua Tủ sách pháp luật, thông qua công tác trợ giúp pháp lý…. Ngoài ra, các buổi giao lưu trực tuyến cũng thường xuyên được Bộ Xây dựng phối hợp tổ chức, thông qua các báo đài như báo Xây dựng, Báo Thanh niên, báo Tuổi trẻ, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Infotivi, Đài Invest Tivi… để vừa tuyên truyền vừa giải đáp những thắc mắc của các địa phương, doanh nghiệp, người dân về lĩnh vực đất đai, nhà ở và kinh doanh bất động sản.

     1.4. Công tác kiểm tra thi hành pháp luật về kinh doanh bất động sản

     Năm 2011, Bộ Xây dựng đã tổ chức kiểm tra tình hình triển khai đầu tư xây dựng và sử dụng nhà ở tại nhiều dự án khu đô thị mới, khu nhà ở tại địa bàn thành phố Hà Nội làm căn cứ báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình triển khai xây dựng và sử dụng nhà ở tại các dự án. Qua đợt kiểm tra, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 2196/CT-TTg ngày 06/12/2011 về một số giải pháp tăng cường quản lý thị trường bất động sản.

     Cũng trong năm 2011, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản thành lập Đoàn công tác liên ngành gồm đại diện Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ và các Bộ: Kế hoạch & Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên & Môi trường và Công an để kiểm tra quỹ đất dành để xây dựng nhà ở xã hội tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Qua đợt kiểm tra, Bộ đã đánh giá được thực trạng sử dụng quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội, báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất những giải pháp điều chỉnh kịp thời.

     Năm 2012, Bộ Xây dựng đã thành lập 01 Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện Chỉ thị số 2196/CT-TTg ngày 06/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp tăng cường quản lý thị trường bất động sản, kiểm tra tình hình thực hiện các dự án, việc rà soát các dự án phát triển khu đô thị mới, các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn 11 địa phương trọng điểm

     Hàng năm, nhiều vụ việc vi phạm pháp luật trong lĩnh vực nhà ở và kinh doanh bất động sản đã được phát hiện và xử lý thông qua công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh của các cơ quan báo chí, của người dân...

Trên đây là trích dẫn của tài liệu, để xem toàn văn tài liệu xin quý vị tải xuống tệp đính kèm.