1. Khái niệm và tác động của nợ công

1.1. Một số khái niệm về nợ công

Nợ công là một khái niệm phức tạp, nhưng hầu hết các thuật ngữ nợ công thường được dùng cùng nghĩa với các thuật ngữ nợ nhà nước hay nợ chính phủ. Tuy nhiên, nợ công hoàn toàn khác với nợ quốc gia. Nợ quốc gia là toàn bộ khoản nợ phải trả của một quốc gia, bao gồm hai bộ phận là nợ của nhà nước và nợ của tư nhân gồm doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân. Như vậy, nợ công chỉ là một bộ phận của nợ quốc gia. Có nhiều cách định nghĩa về nợ công, và nội hàm khái niệm vẫn chưa thống nhất.

Theo IMF, nợ công theo nghĩa rộng là nghĩa vụ nợ của khu vực công, bao gồm các nghĩa vụ của chính phủ trung ương, các cấp chính quyền địa phương, ngân hàng trung ương và các tổ chức độc lập với nguồn vốn hoạt động do ngân sách nhà nước quyết định hay trên 50% vốn thuộc sở hữu nhà nước và trong trường hợp vỡ nợ, nhà nước phải trả nợ thay. Theo nghĩa hẹp, nợ công bao gồm nghĩa vụ trả nợ của chính quyền trung ương, các cấp chính quyền địa phương và nợ của các tổ chức độc lập được chính phủ bảo lãnh thanh toán.

Qua khái niệm trên, IMF đã chia khu vực công ra thành khu vực công tài chính và khu vực công phi tài chính. Theo đó khu vực công tài chính bao gồm các định chế tiền tệ và phi tiền tệ công. Những định chế tiền tệ công bao gồm ngân hàng trung ương, các ngân hàng thương mại thuộc sở hữu nhà nước; những định chế tài chính phi tiền tệ công bao gồm các định chế tài chính phi tiền gửi thuộc sở hữu nhà nước; khu vực công phi tài chính bao gồm chính quyền trung ương, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp nhà nước phi tài chính. Sự phân chia khu vực công theo cách như vậy có lẽ chưa hợp lý, bởi đôi lúc trên thực tế chỉ có số liệu nợ của khu vực công phi tài chính và nợ của khu vực công tài chính được chính phủ bảo lãnh mới được tính vào nợ công. Điều này làm cho tổng số nợ của khu vực công như định nghĩa của IMF sẽ không đầy đủ, do loại trừ nợ của ngân hàng trung ương và những khoản nợ không được bảo lãnh của các định chế tài chính tiền gửi và phi tiền gửi thuộc khu vực công.

Trên đây là trích dẫn của tài liệu, để xem toàn văn tài liệu xin quý vị tải xuống tệp đính kèm.