Giải phóng phụ nữ và bình đẳng giới luôn là một trong những mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng của Đảng và Nhà nước. Việc Đảng và Nhà nước ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết về giới, bình đẳng giới thể hiện sự quyết tâm của Đảng trong việc thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Và trên thực tế, đã xuất hiện nhiều tấm gương nữ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nữ doanh nhân, nữ nghệ sĩ, nữ tiến sĩ, nữ giáo sư tài giỏi, xuất sắc trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Tuy nhiên, nhận thức và tổ chức thực hiện các chính sách về bình đẳng giới trong thực tế như thế nào mới là vấn đề đáng quan tâm. Có thể nói, qua việc tổng kết nhiều chỉ thị, nghị quyết của Đảng về bình đẳng giới và công tác phụ nữ cho thấy, ở nhiều ban, ngành, đoàn thể và địa phương vẫn chưa nhận thức đúng và thực hiện tốt các chính sách về bình đẳng giới, đó là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm cho tỷ lệ nữ tham gia trong hệ thống chính trị vẫn còn ít và thấp, mà có tham gia lãnh đạo, quản lý thì thường chỉ làm cấp phó, thậm chí họ ít có cơ hội tham gia bình đẳng vào các lĩnh vực như nam giới.

Để tìm ra các biện pháp hữu hiệu giúp các nhà lãnh đạo, quản lý thực hiện tốt hơn các chính sách về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ; đặc biệt là, góp phần tìm ra các giải pháp tác động ở tầm vĩ mô nhằm tạo ra nhiều cơ hội rộng lớn hơn nữa cho việc thực hiện các chính sách về bình đẳng giới thông qua những cải thiện về cơ chế, thể chế, nhất là luật pháp xin kiến nghị một số giải pháp cụ thể trong việc xây dựng và thực hiện chính sách bình đẳng giới trong các lĩnh vực như sau:

Thứ nhất, nâng cao năng lực nhận thức lý luận và khoa học về giới, bình đẳng giới, công bằng giới,... để khắc phục tình trạng lệch lạc trong nhận thức, thái độ và hành động như “mù giới”, “định kiến giới”, “quy giản vấn đề giới về vấn đề phụ nữ”, “quy giản vấn đề giới về vấn đê bình đẳng giới”, “quy giản vấn đề bình đẳng giới về vấn đề thực hiện Luật bình đẳng giới”,...

Thứ hai, lồng ghép giới vào trong mọi chủ trương, chính sách, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước. Lồng ghép giới là phương pháp tiếp cận, một biện pháp chiến lược nhằm đạt được bình đẳng giới trên diện rộng trong xã hội. Đó là một quá trình liên tục nhằm thay đổi cách tư duy, mối quan hệ giới giữa nam và nữ cũng như cách thức làm việc của họ. Lồng ghép giới bảo đảm các khác biệt của nữ và nam đều được coi trọng, xem xét và giải quyết một cách tự giác ngay từ đầu, ở mọi cấp, mọi giai đoạn của chu trình chính sách. Nói cách khác, cần phải đặt vấn đề bình đẳng giới ngay từ gốc từ sứ mệnh của tổ chức, chương trình, từ trong mỗi công đoạn của quá trình hoạch định chính sách và thể hiện ở mỗi biện pháp chính sách.

Thực hiện lồng ghép giới đòi hỏi phải có tầm nhìn chiến lược về giới; tăng cường nâng cao năng lực về phân tích giới của cán bộ; có cơ chế thưởng phạt, đánh giá về những điểm làm được hay chưa làm được trong thực hiện bình đẳng giới; xây dựng văn hóa tổ chức biết quan tâm đến khuyến khích hành động bình đẳng giới, lên án hành động bất bình đẳng đề cao các giá trị bình đẳng giới; hoàn thiện các công cụ thực hiện bình đẳng giới thông qua việc quy định cụ thể, các biểu mẫu số liệu tách theo nam - nữ, công cụ theo dõi, báo cáo, giám sát....

Thứ ba, nâng cao năng lực tổ chức và chỉ đạo thực hiện về giới, chính sách bình đẳng giới. Muốn có được một thái độ tích cực và sự chỉ đạo sâu sát, hiệu quả Luật bình đẳng giới và công tác phụ nữ ở đội ngũ can bộ lãnh đạo, quản lý các cấp thì ngoài việc nâng cao nhận thức cho họ chúng ta cần phải có những hoạt động khích lệ, cổ vũ, nêu gương, xây dựng những mẫu hình cán bộ biết hy sinh, tận tụy với sự nghiệp giải phóng phụ nữ, đâu tranh không khoan nhượng với nhưng tư tưởng và hành động trọng nam khinh nữ, coi thường phụ nữ.

Ví dụ: Đảng ủy xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội, tháng 11-2011đưa nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 27-4-2007 của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vào cuộc sống. Theo đó, Đảng Ủy xã Đông Ngạc đã xác định công tác quán triệt, triển khai việc chỉ đạo thực hiện là một nhiệm vụ hết sức quan trọng trong công tác lãnh đạo và trong tất cả các chu trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đặc biệt là những vấn đề liên quan tới cán bộ nữ trong thời kỳ mới, trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay thì Đảng ủy triển khai rất kịp thời. Trong quá trình triển khai, chúng tôi bám sát những nhiệm vụ của huyện, các chương trình xây dựng, các kế hoạch tổ chức thực hiện các nhiệm vụ ngay tại Đảng bộ. Năm 2004, thực hiện hướng dẫn của Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ, Đảng Ủy đã chi đạo thành lập Ban vì sư tiến bộ của phụ nữ. Cho tới nay Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ đã đóng góp tích cực, tham mưu cho lãnh đạo Đảng, chính quyền để làm tốt công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ địa phương về pháp luật, chính sách đối với phụ nữ. Trong quá trình chỉ đạo triển khai đã cũng chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện. Chính vì vậy việc thực hiện nhiệm vụ ở địa phương có kết quá như lúc đầu đã báo cáo...

Cần phải chủ động xây dựng cho được những cá nhân tiêu biểu, những nhà nữ quyền xuất sắc không chỉ là phụ nữ mà còn là nam giới trong hoạt động khoa học và trong đời sống xã hội; những người cha, người anh tự giác, gương mẫu thực hiện sự bình đẳng, bình quyền với người : mẹ, người vợ, người chị, người em, người phụ nữ trong gia đình, ngoài xã hội; những thủ trưởng cơ quan, bí thư chi bộ, đảng bộ cơ sở luôn mang hết tâm huyết, sức mình để thúc đẩy thực hiện Luật bình đẳng giới, luôn biết lồng ghép khéo léo, có hiệu quả những vấn đề về phụ nữ, về bình đẳng giới vào các nghị quyết và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, gắn hoạt động thực hiện công tác phụ nữ, Luật bình đẳng giới vào hoạt động lãnh đạo, quản lý chung trong công tác của mình; thường xuyên tích cực học tập, cập nhật, nâng cao kiến thức về giới, về bình đẳng giới, luôn chăm lo, quan tâm, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nữ, thực hiện nghiêm quy hoạch cán bộ nữ (sắp xếp, bổ nhiệm cán bộ nữ vào những vị trí công tác thích hợp); thường xuyên quan tâm về các mặt vật chất, tinh thần cho phụ nữ, tạo cơ hội và những năng lực cần thiết để phụ nữ có thể vận dụng tốt cơ hội, từ đó phát huy hơn nữa vai trò của mình, đóng góp một cách xuất sắc công sức của mình cho sự phát triển của xã hội.

Thứ tư, tiếp tục đổi mới, kiện toàn cơ cấu tổ chức bộ máy và nâng cao năng lực của ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ. Sau khi đã có Luật bình đẳng giới thì nên nghiên cứu, chuyển đổi tổ chức cũ này thành tổ chức mới, có thể là “ủy ban quốc gia vì bình đẳng giới” sẽ hợp lý hơn. Điều đáng nói ở đây là, nếu ở Việt Nam chưa có Bộ Bình đẳng giới thì nên giao cho một cơ quan tổng hợp các vấn đề về bình đẳng giới, như Văn phòng Chính phủ; vì Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (cũng như một bộ nào đó được giao nhiệm vụ này) sẽ không thể bao quát toàn bộ phạm vi và độ sâu của Luật bình đẳng giới (vì đây là trách nhiệm của cả hệ thông chính trị và của toàn xã hội).

Thứ năm, tăng cường đổi mới và phát huy vai trò, vị thế của các tổ chức xã hội (bao gồm cả tổ chức chính trị - xã hội; tổ chức xã hội - nghề nghiệp...) trong việc thực thi các chính sách về bình đẳng giới. Trong những bước tiếp theo sẽ thao tác cụ thể hơn phương châm: “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” trong hoạch định, thực hiện, điều chỉnh hoặc thay đổi chính sách bình đẳng giới ở Việt Nam hiện nay. “Nhân dân” ở đây không chỉ là cá nhân công dân, các tổ chức chính trị - xã hội, mà quan trọng hơn còn là tất cả các tổ chức xã hội tự nguyện của các nhóm dân nói chung, các nhóm phụ nữ nói riêng.

Thứ sáu, tăng cường công tác truyền thông về giới, chính sách bình đẳng giới. Giải quyết vấn đề cán bộ nữ cũng phải xuất phát từ phương thức giải quyết các nhu cầu giới chiến lược và nhu cầu giới thực tiễn. Khi đặt ra các biện pháp giải quyết những nhu cầu cụ thể thiết yếu nhằm giảm thiểu những khó khăn tạm thời của phụ nữ cần phải tính đến những nguyên nhân gốc rễ của bất bình đẳng giới, từ đó đề ra những giải pháp mang tính chiến lược hơn, tức là đáp ứng những nhu cầu mà sau đó có thể giúp vào việc thay đổi các quan hệ về quyền lực cũng như sự phân công lao động giữa nam và nữ và góp phần cải thiện bình đẳng giới.

Ví dụ: Theo Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội, tháng 11-2011 thì  cần có sự chia sẻ của nam giới với phụ nữ trong việc gia đình và xã hội theo hướng phải tuyên truyền cho nam giới thấy được vai trò, thế của phụ nữ trong gia đình để từ đó họ chia sẻ, giúp đỡ gánh vác công việc trong gia đình cho người phụ nữ, để phụ nữ có điều kiện làm việc,học tập, tham gia các hoạt động xã hội, từ đấy vai trò của người phụ nữ được nâng cao, tỷ lệ cán bộ nữ được nâng lên...

Thứ bảy, đổi mới công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá, rà soát, bổ sung những điểm chưa hợp lý trong các chính sách về giới, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện những điểm hợp lý trong chính sách đã có. Các cấp ủy thực hiện đúng quy định về sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện các chính sách về bình đẳng giới. Thí dụ, đưa việc kiểm tra thực hiện Luật bình đẳng giới và Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị thành nội dung kiểm tra hằng năm của các cấp ủy đảng. Kết quả lãnh đạo, chỉ đạo về thực hiện chính sách giới được coi là một trong các tiêu chí đánh giá, xếp loại tổ chức cơ sở Đảng hằng năm.

Ví dụ: Theo Bí thư Đảng ủy xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội, tháng 11-2011 thì sự quan tâm của Đảng ủy và chính quyền trong việc thực hiện các chính sách về bình đẳng giới thông qua việc thực hiện chính sách với cán bộ nữ, Đảng ủy và chính quyền luôn tạo điều kiện để chị em không những hoàn thành tốt nhiệm vụ tổ chức giao mà còn hoàn thành tốt chức năng của người vợ, người mẹ trong gia đỉnh. Trong việc thực hiện công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, Đảng và chính quyền rất chăm do tới sức khỏe cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, hằng năm tổ chức định kỳ hai đợt khám và tư vấn sức khỏe cho cán bộ nữ, đặc biệt là những người trong độ tuổi sinh đẻ, trong đó cũng chú trọng thực hiện chính sách tổ chức lồng ghép chiến dịch truyền thông.

Thứ 8, cần có các nghiên cứu đánh giá một cách khoa học việc thực hiện Luật bình đẳng giới và các chỉ thị, nghị quyết, chính sách về bình đẳng giới. Những điểm nào chưa phù hợp thì cần điều chỉnh. Chính sách nào không phù hợp thì thay thế chính sách mới. cần triển khai một đề án thực hiện các chính sách về bình đẳng giới do Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao cho các bộ, ban, ngành, địa phương một cách tổng thể. Trong đó, cần chú trọng đến việc thực thi các mục tiêu, chiến lược, biện pháp về bình đẳng giới và pháp luật về bình đẳng giới từ trung ương đến cơ sở. Bao gồm cả việc cung cấp các quy định pháp luật có liên quan đến bình đẳng giới, để làm rõ những khía cạnh đặc thù về giới cần quan tâm trong quá trình thực hiện các mục tiêu bình đẳng giới.

Ví dụ: Theo ý kiến của Bí thư Đảng bộ xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội cần có chính sách cụ thể quan tâm tới cán bộ nữ trong công tác cũng như trong học tập theo hướng:

Một là, có chính sách cụ thể quan tâm tới cán bộ nữ trong công tác cũng như trong học tập, đặc biệt là quan tâm tới cán bộ nữ; chỉ đạo hỗ trợ chính sách cho cán bộ đi học, đặc biệt là cán bộ nữ.

Hai là, các cấp nghiên cứu chính sách cộng thêm điểm ưu tiên cho các cán bộ nữ khi tuyển nguồn cán bộ công chức của các cấp. Đã được Đảng và Nhà nước quan tâm và hưởng nhiều chế độ chính sách, nhưng lại gọi là công chức xã thì chúng tôi cũng mong muốn đã là công chức thì là công chức gọi chung, chứ phân biệt công chức xã, công chức nhà nước sẽ không kêu gọi được sự tham gia của nguồn nhẫn lực tại chỗ.

Cần xây dựng cơ sở dữ liệu tách biệt giới để đảm bảo chính sách khi ban hành phù hợp mục tiêu bình đẳng giới. Một số chủ đề nghiên cứu cần được quan tâm là: nhận thức giới và những yếu tố tác động đến việc phấn đấu của nữ lãnh đạo tại nơi làm việc và gia đình; những mô hình thành công và chưa thành công trong việc tăng cường đội ngũ lãnh đạo nữ; cơ sở khoa học của cơ chế, quy trình đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo nữ