Chính phủ Singapore hỗ trợ mạnh mẽ cho đổi mới sáng tạo (ĐMST) ở cấp trung ương. Là một quốc gia nhỏ về địa lý với dân số hơn 5 triệu người và ít tài nguyên thiên nhiên, Chính phủ buộc phải chú trọng nhiều đến kỹ năng, công nghệ và sự thích ứng liên tục. Sự cấp bách này đã tăng lên trong những năm gần đây khi đất nước phải đội mặt với lực lượng lao động ngày càng thu hẹp do dân số già, và nền kinh tế dựa trên dịch vụ đang được công nghệ “cấu hình lại” một cách mạnh mě.

Chính phủ Singapore có hai chiến lược ĐMST rộng để thích ứng với những áp lực này. Đầu tiên, ở cấp trung ương, họ đã đễ ra một chiến lược chung cho một quốc gia thông minh sẽ được xây dựng thông qua quan hệ đối tác với các ngành công nghiệp và tạo ra các dịch vụ công kỹ thuật số. Thứ hai, họ có một phong trào ĐMST khuyến khích công chức đưa ra những ý tưởng và kỹ thuật mới để cung cấp dịch vụ công.

1/ ĐMST cấp trung ương

Chiến lược ĐMST ở Singapore được vạch ra trong tầm nhìn “Quốc gia Thông minh”, được đưa ra vào tháng 11 năm 2014 để duy trì khả năng cạnh tranh. Mục tiêu của tầm nhìn là thúc đẩy ĐMST công nghệ và quy trình để cải thiện nền kinh tế, chất lượng cuộc sống và khả năng đáp ứng của công chức. Chính phủ đã vạch ra một kế hoạch năm điểm để đạt được điều này:

Một mạng lưới cảm biến trên toàn quốc, được gọi là Nền tảng cảm biến quốc gia thông minh, được sử dụng đế quản lý một loạt các dịch vụ công từ quản lý tiện ích đến an ninh. Ví dụ: camera nhân dạng khuôn mặt được gắn vào các cột đèn trên toàn quốc để đảm bảo an toàn cho cộng đồng, kiểm soát đám đông và dự đoán giao thông:

Một hệ thống nhận dạng số quốc gia mới, nhằm mục đích tăng sự thuận tiện và năng suất của người dân bằng cách cải thiện tính bảo mật trong giao dịch, với chữ ký số khuyến khích các giao dịch không cần giấy tờ với Chính phủ;

Chiến lược “khoảnh khắc của cuộc sống" xem các dịch vụ kỹ thuật số được tạo ra xung quanh nhu cầu của người dân. Ví dụ: một nền tảng dành cho trẻ em được kết hợp thông tin giáo dục và chăm sóc sức khỏe.

Thay đổi phương tiện giao thông công cộng bao gồm kế hoạch cho ô tô và xe tải không người lái hoạt động trên mạng lưới đường bộ. Bộ Giao thông Vận tải hiện đang tiến hành thử nghiệm các hệ thống này tại các cảng và khu đại học:

Ưu tiên thanh toán điện tử trên toàn quốc, hỗ trợ ngành công nghiệp bằng cách thay thế các giao dịch tiền mặt bằng các hệ thống thanh toán di động được phát triển với sự hợp tác của các ngân hàng và ngành công nghiệp địa phương.

Singapore cũng đã thành lập Cơ quan Công nghệ Chính phủ (GovTech) để xây dựng công nghệ cần thiết cho việc thực hiện chiến lược Quốc gia Thông minh. Nhiệm vụ của mô hình là giúp các cơ quan thử nghiệm các nền tảng công nghệ một cách nhanh chóng và xây dựng các công cụ để thủ nghiệm các ý tưởng mới. Ví dụ, ứng dụng Parkingosy ra mất để cho phép người Singapore trả tiền đỗ xe mà không cần sử dụng phiếu giảm giá giấy được GovTech xây dựng trong sáu tháng và chỉ sử dụng ba người để làm như vậy. GovTech sử dụng “quản lý dự án nhanh” để xây dựng các dịch vụ này, liên tục nâng cấp các dự án. Điều này khác với mô hình tạo đấu thầu quy mô lớn trước đây với chi phí gấp ba đến bốn lần và mất ít nhất một năm để hoàn thành.[1]

Tầm nhìn Quốc gia Thông minh được thúc đẩy bởi Văn phòng Thủ tướng và do một bộ trưởng chuyên trách lãnh đạo. Năm 2017, tổ chức này được bổ sung một ủy ban cấp Bộ do Phó Thủ tướng Chính phủ làm Chủ tịch; nó đã được trao quyền chỉ đạo ngân sách của các cơ quan riêng lẻ để đảm bảo các cơ quan này nhân đáp ứng tâm nhìn hỗ trợ công nghệ.

2/ ĐMST mạng lưới

ĐMST mạng lưới ở Singapo chủ yếu đến từ các cơ quan chính phủ và được ưu tiên thông qua quản trị (ví dụ bổ nhiệm các văn phòng ĐMST) và trong các quy trình (ví dụ: chấp nhận các thách thức ĐMST, kinh tế học hành vi, tư duy thiết kế...).

Bộ phận Dịch vụ Công của Singapore (PSD) khuyến khích các công chức đưa ra ý tưởng và ĐMST trong các cơ quan của họ, cũng như phát triển các chiến lược mới để cung cấp dịch vụ công. Đầu tiên, Chính phủ đã bổ nhiệm các giám đốc ĐMST trong mọi cơ quan để tạo ra một môi trưởng khuyến khích những ý tưởng mới. Các quan chức này là công chức cao cấp được bổ nhiệm ở cấp giám đốc. Họ được đào tạo thường xuyên từ PSD và mạng lưới để tạo ra một cộng đồng thực hành. GovTech cũng đã theo mô hình này, bổ nhiệm các quan chức chiến lược số trong 15 bộ của Chính phủ.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã thúc đẩy ĐMST thông qua việc sử dụng các cuộc thi mở. PSD đã đưa ra một thử thách ĐMST vào tháng 8 năm 2016 để kêu gọi những ý tưởng mới trong công chức. Phần thưởng 680 đô la đã được trao ngay tại chỗ và kinh phí 95.000 đô la được dành cho các nguyên mẫu. GovTech cũng đã đưa ra cuộc thi năm 2018, yêu cầu nhân viên đưa ra 100 ý tưởng mới để cung cấp dịch vụ công. Trong đó có ý tưởng là tạo ra một hệ thống mới tạo ra di chúc tự động cho công dân, vốn đã được thúc đẩy bởi một nhân viên đã mấ[2]t. Ý tưởng ĐMST là tạo công nghệ tự động điền thông tin chi tiết của một công dân từ dữ liệu nhận dạng kỹ thuật số của họ và có giá trị trước tòa, ngăn chặn nhiều trở ngại pháp lý và quan liêu thường gặp phải trong thời gian mất.

Ngoải ra, PSD chia sẻ các ví dụ về cách tiếp cận ĐMST giữa các bộ phận. Khoa học dữ liệu, tư duy thiết kế và kinh tế học hành vi là những công cụ nổi bật nhất của ĐMST trong khu vực công. Ví dụ, Cơ quan Môi trường Quốc gia đã sử dụng dữ liệu thời tiết và thông tin chăm sóc sức khỏe, kết hợp với các thuật toán, để đối phó với bệnh sốt xuất huyết. Một hệ thống được xây dựng để dự đoán vị trí nơi sinh sản của muỗi, với máy bay không người lái và đội nhân lực được triển khai để phun thuốc ở các khu vực phòng ngừa bất kỳ vấn đề nào xảy ra.

Kinh tế học hành vi ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong việc thiết kế các chương trình và gửi thông điệp. Vi dụ: Ủy ban nâng cao sức khỏe đã xây dựng ứng dụng Trung tâm sức khỏe để xử lý hồ sơ chăm sóc sức khỏe của công dân, cho phép người dùng đăng ký các hoạt động và chế độ ăn uống của họ; nó thậm chí còn giám sát số bước chân của họ để khuyến khích người dân đi bộ nhiều hơn. Những công dân tham gia chương trình nhận được điểm cho phiếu mua hàng dựa trên các bước đi bộ họ thực hiện hàng ngày.

Tư duy thiết kế ngày càng phổ biến và Bộ Nhân lực đã sử dụng nó để tăng tốc quá trình nhập cư. Họ đã thiết kế lại các trung tâm dịch vụ cho người lao động nước ngoài và theo dõi toàn bộ quy trình đăng ký. Các động thái tương tự cũng đã diễn ra trong hệ thống chăm sóc sức khỏe của Singapore, nơi các nguyên tắc tư duy thiết kế tinh gọn được sử dụng khi thiết kế cơ sở hạ tầng. Ví dụ, Bệnh viện Tan Tock Seng đã cắt giảm thời gian chờ đợi ở nhà thuốc ngoại trú lên tới 40%. Nỗ lực tham gia của công dân cũng đã tăng lên trong vài năm qua, với Văn phòng chuyên trách về Gắn kết của Công dân và sáng kiến mới của Hội đồng Giám khảo Công dân. Ví dụ: một hội đồng gồm 75 người được thành lập đề nghe bằng chứng về bệnh tiểu đường và thảo luận về các biện pháp có thể để khuyến khích lối sống lành mạnh hơn và thúc đẩy hành vi của công dân[3].

3/ ĐMST do khu vực tư nhân lãnh đạo

Singapore có nền tảng công nghệ trong nước nhỏ hơn nhiều so với các nước khác, và ĐMST của khu vực công do khu vực tư nhân thực hiện cũng ít hơn. Chính phủ đang hỗ trợ khu vực tư nhân ĐMST thông qua các hoạt động của mình. Chính phủ khuyến khích ĐMST, đặc biệt ở các công ty khởi nghiệp và công ty địa phương thông qua các chương trình đấu thầu ưu đãi và nhanh, các giải pháp nguồn lực cộng đồng cho những thách thức địa phương và hỗ trợ quy định thử nghiệm cho công nghệ mới.

Đáng chú ý, GovTech hợp tác với Cơ quan Phát triển Truyền thông Thông tin của Singapore (IMDA) để thực hiện chương trình đấu thầu ưu đãi, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ địa phương. Đề án này cho phép các doanh nghiệp vừa và nhỏ địa phương bỏ qua nhiều phần chính của quy trình đấu thầu, do đó giảm chi phí và cho phép họ cạnh tranh với một số yêu cầu, chẳng hạn như dòng tiền.

Chính phủ điều hành chương trinh InnoLeap, đặt ra một thách thức, chẳng hạn như kiểm soát đám đông tại các quảng trường đô thị. Các doanh nghiệp địa phương đưa ra cách họ có thể giải quyết những vấn đề này bằng những ý tưởng mới. Trong năm 2020, hơn 20 chương trình chứng minh khái niệm (proof of concept) đã được phát triển. Bộ Tài chính đã khuyến khích các cơ quan áp dụng cách tiếp cận này cho các cuộc đấu thầu, như ở Nhật Bản.

Cuối cùng, các cơ chế quản lý thử nghiệm (Regulatory Sandbox) cung cấp một môi trường mà ở đó các công ty có thể “bẻ cong” các quy tắc để cung cấp các sản phẩm mới dưới sự giám sát của chính phủ. Cơ quan quản lý bảo vệ dữ liệu đã cho phép các công ty tạo ra các dịch vụ được cá nhân hóa, chẳng hạn như các sản phẩm bảo hiểm xe hơi, sử dụng lượng lớn dữ liệu công dân. Cơ chế quản lý thử nghiệm cho phép Chính phủ theo dõi sự phát triển và phổ biến của các ĐMST mà không cần thực hiện các thay đổi lớn hơn về luật pháp. Trong khi đó, bằng cách giảm các hạn chế về quyền riêng tư, Bộ Nội vụ đã phối hợp với Tổng cục Du lịch Singapore để cho phép các khách sạn tiến hành thử nghiệm công nghệ nhận dạng khuôn mặt.

Những lợi thế đặc biệt

Đặc điểm của Singapore là diện tích nhỏ và mật độ dân số cao, do đó việc thử nghiệm và triển khai ĐMST quy mô nhỏ được nhanh chóng. Ví dụ: triển khai ứng dụng một cảm dễ hơn ở một quốc gia nhỏ 720 km2 so với ở Trung Quốc và hệ thống nhận dạng kỹ thuật số dễ xây dựng hơn ở nước chỉ có 5 triệu dân so với dân số gần 1,4 tỷ của Trung Quốc.

Là một quốc gia thành phố, Singapore kết hợp luôn được chính quyền địa phương và quốc gia, điều này cũng cho phép thay đổi nhanh chóng cơ cấu chính phủ. Ví dụ: Năm 2017, cơ quan GovTech đã được chuyển vào Văn phòng Thủ tướng Chính phủ để có ảnh hưởng lớn hơn.

Cung cấp chiến lược dài hạn và hỗ trợ ở cấp cao cho ĐMST khu vực công: Quốc gia này đặt trọng tâm chính trị mạnh mẽ vào ĐMST khu vực công với sự hỗ trợ từ cấp Bộ trưởng. 70% công dân tin rằng chương trình Quốc gia thông minh sẽ cải thiện cuộc sống của họ. Dưới áp lực ngày càng tăng để duy trì tính cạnh tranh, Singapore đang thay đổi lịch sử ĐMST dịch vụ công lâu đời của mình.

[1] Infocomm Development Authority of Singapore, National Cyberscurity Masterplan 2018

[2] Evolution of Science, Technology and Innovation Policies for Sustainable Development: The Experiences of China, Japan, the Republic of Korea and Singapore, The Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (ESCAP), 2018

[3] Infocomm Development Authority of Singapore, National Cyberscurity Masterplan 2018