Hạ tầng chất lượng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sự phát triển kinh tế của một quốc gia, tạo nền tảng cho hoạt động sản xuất, trao đổi thương mại và nâng cao năng lực cạnh tranh. Theo cách hiểu thông thường, Chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu (GQIS) là một công thức thể hiện mối quan hệ giữa các thành phần cấu thành hệ thống hạ tầng chất lượng, bao gồm các yếu tố như đo lường, tiêu chuẩn hóa và công nhận. Hoạt động đánh giá sự phù hợp với các quy định và tiêu chuẩn này là nền tảng để xây dựng một hệ thống hạ tầng chất lượng mạnh mẽ và hiệu quả.

Để tính toán Chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu, một nhóm nghiên cứu đã xác định một loạt các chỉ số chính nhằm đánh giá hiện trạng phát triển của các hạ tầng chất lượng tại các nền kinh tế khác nhau. Nhờ đó, GQIS cung cấp thông tin chi tiết về hạ tầng chất lượng và tổ chức cấu thành chỉ số này cho 184 nền kinh tế trên toàn thế giới. Điều này cho phép các nhà nghiên cứu và các nhà hoạch định chính sách xếp hạng và đánh giá mức độ phát triển của hạ tầng chất lượng ở từng quốc gia, từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn nhằm cải thiện hiệu quả kinh tế.

Báo cáo đầu tiên về hạ tầng chất lượng từ nghiên cứu về GQIS được công bố bởi hai tác giả Ulrich Harmes-Liedtke và Juan José Oteiza Di Matteo bắt đầu từ năm 2011. Một trong những phát hiện quan trọng trong báo cáo này là sự tương quan mạnh mẽ giữa hạ tầng chất lượng và các chỉ số hiệu quả kinh tế như GDP bình quân đầu người, kim ngạch xuất khẩu và năng lực cạnh tranh. Những phát hiện này đã mở ra một hướng nghiên cứu mới về mối liên hệ giữa chất lượng hạ tầng với sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Năm 2019, trong một nghiên cứu tiếp theo, Harmes-Liedtke và Oteiza Di Matteo đã làm sáng tỏ hơn nữa mối tương quan giữa hạ tầng chất lượng và Chỉ số mức độ phức tạp kinh tế (ECI). Chỉ số ECI không chỉ dựa trên số liệu thương mại mà còn đo lường mức độ phát triển của một nền kinh tế thông qua hàm lượng tri thức trong các sản phẩm xuất khẩu. Nhờ vào chỉ số này, các nhà nghiên cứu có thể dự báo xu hướng tăng trưởng kinh tế và giải thích các bất bình đẳng về thu nhập giữa các nền kinh tế khác nhau.

Chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu trong năm 2020 cho thấy có sự tương quan rõ ràng giữa hạ tầng chất lượng và phát triển kinh tế. Theo số liệu được công bố, chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu và chỉ số mức độ phức tạp kinh tế có một mối quan hệ tuyến tính khá chặt chẽ với hệ số tương quan r = 0,79 và p = 0,0001. Điều này chứng minh rằng sự phát triển về hạ tầng chất lượng thực sự có thể thúc đẩy sự phát triển kinh tế với tỷ lệ gần 80%. Mối quan hệ này không chỉ là một phát hiện lý thuyết mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.

Hơn nữa, chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu thường cao hơn ở các nền kinh tế có hàm lượng tri thức cao trong các sản phẩm xuất khẩu. Điều này chỉ ra rằng các nền kinh tế này không chỉ chiếm một phần lớn trong tỷ trọng thương mại xuất khẩu toàn cầu mà còn có khả năng tạo ra giá trị gia tăng từ những sản phẩm có chi phí đầu vào thấp, nhờ vào việc áp dụng công nghệ hiện đại và các quy trình sản xuất tiên tiến. Sự kết hợp giữa hạ tầng chất lượng vững chắc với tri thức và công nghệ cao tạo ra một chuỗi cung ứng hiệu quả, góp phần cải thiện năng suất lao động và thu nhập.

Năm 2023, những số liệu và nghiên cứu mới chứng minh rằng việc đầu tư vào hạ tầng chất lượng không chỉ tạo ra sự tăng trưởng kinh tế ngắn hạn mà còn có tác động lâu dài đến sự phát triển bền vững của các quốc gia. Chính phủ và các nhà hoạch định chính sách đã nhận thức được rằng cải thiện hạ tầng chất lượng cần phải là một phần ưu tiên trong kế hoạch phát triển kinh tế. Việc xây dựng các hệ thống hạ tầng chất lượng có khả năng thu hút đầu tư nước ngoài, tăng cường hợp tác quốc tế và nâng cao uy tín của quốc gia trên trường quốc tế.

Một nghiên cứu vào năm 2022 cho thấy rằng đầu tư vào hạ tầng chất lượng có thể mang lại lợi nhuận kinh tế lên đến 4 lần so với chi phí bỏ ra. Điều này có ý nghĩa đặc biệt lớn đối với các quốc gia đang phát triển, nơi mà nguồn lực tài chính cho phát triển hạ tầng vẫn còn hạn chế. Việc thu hút sự tham gia của khu vực tư nhân trong đầu tư và cải cách chính sách sẽ là một chiến lược quan trọng để gia tăng sự bền vững và chất lượng của hạ tầng.

Ngoài ra, sự kết nối giữa các nền kinh tế thông qua hạ tầng chất lượng cũng góp phần vào việc giảm thiểu bất bình đẳng kinh tế toàn cầu. Các quốc gia có hạ tầng chất lượng tốt không chỉ dễ dàng tiếp cận các thị trường quốc tế mà còn có khả năng thúc đẩy sự phát triển cho các nền kinh tế kém phát triển hơn trong khu vực. Hợp tác giữa các quốc gia, tổ chức quốc tế và khu vực tư nhân sẽ tạo ra các cơ hội để phát triển hạ tầng chất lượng và nâng cao cạnh tranh kinh tế toàn cầu.

Đối với các doanh nghiệp, hạ tầng chất lượng không chỉ là một yếu tố quan trọng để nâng cao năng suất mà còn là một cạnh tranh chiến lược trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng gia tăng. Doanh nghiệp hoạt động trong một môi trường có hạ tầng chất lượng cao sẽ có khả năng tiết kiệm chi phí, cải thiện quy trình sản xuất và cung cấp dịch vụ tốt hơn. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tăng trưởng mà còn tạo ra việc làm và cải thiện điều kiện sống cho người dân trong khu vực.

Sự cấp thiết trong việc nâng cao hạ tầng chất lượng cũng thể hiện rõ trong các tuyên bố chính sách kinh tế và kế hoạch phát triển bền vững của nhiều quốc gia. Hệ thống hạ tầng chất lượng không chỉ cần thiết cho sự phát triển kinh tế mà còn đóng vai trò lớn trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống và bảo vệ môi trường. Điều này tạo ra một vòng lặp tích cực giữa hạ tầng chất lượng và phát triển bền vững, nơi mà các quốc gia không chỉ tập trung vào tăng trưởng kinh tế mà còn xem xét đến các yếu tố xã hội và môi trường.

Khi nhìn vào bức tranh tổng thể, có thể thấy rằng mối liên hệ giữa hạ tầng chất lượng và sự phát triển kinh tế là rõ ràng và không thể chối cãi. Đầu tư vào hạ tầng chất lượng sẽ không chỉ góp phần làm tăng trưởng kinh tế mà còn tạo ra sự đồng thuận và hợp tác quốc tế. Để đạt được những thành công bền vững trong phát triển, các quốc gia cần phải áp dụng các chiến lược quản lý hạ tầng chất lượng thông minh, linh hoạt và một cách đồng bộ.

Các tổ chức quốc tế và chính quyền các nước đã nhận thức được rằng để có thể thu hút đầu tư và phát triển bền vững, các quốc gia cần cải thiện đồng bộ các chính sách liên quan đến hạ tầng chất lượng, từ đó tạo ra môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển. Việc thực hiện các chính sách khuyến khích cạnh tranh và đổi mới sáng tạo sẽ giúp cải thiện hạ tầng chất lượng, đồng thời tăng cường khả năng phát triển kinh tế.

Tóm lại, mối quan hệ giữa hạ tầng chất lượng và sự phát triển kinh tế không chỉ là một khái niệm lý thuyết mà đã được chứng minh qua thực tiễn ở nhiều quốc gia. Hạ tầng chất lượng thực sự là một trụ cột quan trọng giúp tăng cường khả năng cạnh tranh, thúc đẩy xuất khẩu và nâng cao hiệu quả kinh tế. Do đó, việc duy trì và phát triển hạ tầng chất lượng nên là một trong những ưu tiên hàng đầu của các chính phủ và các tổ chức quốc tế.